محیط، مجموعهای از عوامل گوناگون است که بر رفتار و فرهنگ افراد تاثیر میگذارد. این عوامل عبارتند از:
• خانواده: محیط خانواده، با الگوهای رفتاری مثبت و منفی خود، بر شکلگیری شخصیت و نگرش اعضای خانواده اثر میگذارد.
• مدرسه: تعامل با همکلاسیها و معلمان در مدرسه، نقش مهمی در اجتماعی شدن و کسب دانش و مهارت دارد.
• محل کار: محیط کار، با فرهنگ سازمانی و روابط بین همکاران، میتواند فضایی حمایتی یا رقابتی و پرتنش ایجاد کند.
• جامعه: رسانهها (تلویزیون، رادیو، اینترنت، شبکههای اجتماعی) و هنجارهای اجتماعی، ارزشها و باورهای افراد را شکل میدهند.
• اقتصاد: شرایط اقتصادی، مانند فقر یا رفاه، بر دسترسی افراد به امکانات و فرصتها و در نتیجه، بر نگرش و رفتار آنها اثر میگذارد.
• مذهب: باورهای مذهبی و تفسیرهای مختلف از آنها، میتوانند دیدگاه افراد را نسبت به زندگی، مرگ و مسائل اخلاقی تحت تاثیر قرار دهند.
• سیاست: نظام سیاسی و قوانین حاکم بر جامعه، حقوق و آزادیهای افراد را تعیین کرده و بر رفتار آنها اثر میگذارند.
هر یک از این محیطها، به نوبه خود، فرهنگی خاص را شکل میدهند. این فرهنگ میتواند در سطح خانواده، سازمان یا جامعه وجود داشته باشد. حتی فقدان فرهنگ مشخص نیز خود نوعی فرهنگ محسوب میشود.
به عنوان مثال، در یک فروشگاه با فرهنگ مشتریمداری، فروشندگان، سرپرستان و مدیران همگی مودب و خوشبرخورد هستند. در مقابل، در فروشگاهی با فرهنگ بیتوجهی به مشتری، کارکنان ممکن است گستاخ و بیادب باشند. به همین ترتیب، در یک خانواده با فرهنگ احترام متقابل، فرزندان، والدین و حتی خدمتکاران با یکدیگر با احترام رفتار میکنند. در حالی که در خانوادهای با فرهنگ خشونت و بیاحترامی، ممکن است شاهد درگیری و نزاع بین اعضای خانواده باشیم.
فرهنگ، معمولاً از سطوح بالا به پایین منتقل میشود. به عبارت دیگر، رهبران و مدیران یک سازمان یا جامعه، با رفتار و تصمیمات خود، فرهنگ آن سازمان یا جامعه را شکل میدهند. در کشورهایی که ثبات سیاسی وجود ندارد، مردم معمولاً به فکر منافع کوتاهمدت خود هستند و برنامهریزی بلندمدت برایشان دشوار است. در مقابل، در کشورهایی که دولتها صادق و شفاف هستند، مردم نیز معمولاً به یکدیگر اعتماد کرده و رفتاری مسئولانه و همکارانه از خود نشان میدهند.
در یک سیستم فاسد، افراد درستکار با مشکلات زیادی روبرو میشوند، در حالی که در یک سیستم شفاف، افراد فاسد به سختی میتوانند به اهداف خود برسند. محیط مناسب میتواند عملکرد افراد را بهبود بخشد، در حالی که محیط نامناسب میتواند مانع پیشرفت آنها شود. بنابراین، لازم است به این نکته توجه کنیم که چه نوع محیطی برای خود و اطرافیانمان ایجاد میکنیم. انتظار عملکرد مثبت از یک محیط منفی، انتظاری غیرمنطقی است.
در جامعهای که بیقانونی به امری عادی تبدیل شده است، حتی افراد درستکار نیز ممکن است به رفتارهای نادرست روی آورند. پس، لحظهای مکث کنیم و به این فکر کنیم که محیطی که در آن زندگی میکنیم، چه تاثیری بر ما دارد و چگونه میتوانیم محیطی بهتر و سازندهتر برای خود و دیگران ایجاد کنیم.
منبع: شما هم می توانید برنده شوید-اثر شیو خیرا نویسنده هندی
ترجمه :تیم روزنه روشنایی
دیدگاهتان را بنویسید